گلودرد یکی از شایع ترین دلایلی است که بیماران آن به متخصصان گوش و حلق و بینی مراجعه می کنند. گلو درد غالبا به دلیل عفونت مستقیم حلق به وسیله ویروس ها یا باکتری ها ایجاد می شود، اما دلایل دیگری مثل رفلاکس معده، ترشحات مزمن پشت حلق، سرفه های مزمن، حساسیت و کشیدن سیگار نیز می توانند باعث گلودرد شوند. در این نوشتار تمرکز بحث ما درباره گلودردهای باکتریایی و ویروسی است. این گونه گلودرد ها اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار شایع تر هستند. راه انتقال گلودرد باکتریایی و ویروسی غالبا از طریق تماس با دست و ترشحات بینی فرد مبتلا است.

● گلودردهای ویروسی
گلودرد ویروسی شایع ترین علت گلودرد است که علائم آن شامل علائم سرماخوردگی، کونژکتیویت، خستگی یا کوفتگی عضلانی، گرفتگی صدا و تب خفیف است. در بچه ها ممکن است علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و اسهال نیز دیده شود. یکی از انواع گلودردهای ویروسی بیماری منونوکلئوزیس عفونی است که بیشتر در افراد ۱۵ تا ۳۰ ساله دیده می شود. علائم بالینی آن شامل تب، گلودرد، وجود ترشحات فراوان روی لوزه ها، بزرگ شدن غده های لنفاوی گردن و گاهی بزرگی کبد و طحال است. ۹۰ درصد مبتلایان به منونوکلئوزیس عفونی که با آمپی سیلین یا آموکسی سیلین درمان می شوند، دچار بثورات پوستی به شکل بروز قرمزی های پراکنده در سطح پوستشان می شوند. درمان گلودردهای ویروسی مثل سایر بیماری های ویروسی، درمانی علامتی است که شامل استراحت کردن و استفاده از مسکن ها و تب برهاست. آنتی بیوتیک ها بر گلودردهای ویروسی تاثیری ندارد.

● گلودرد های باکتریایی
مبتلایان به گلودرد باکتریایی معمولا علائم بیماری ویروسی مثل آبریزش بینی، سرفه یا کونژکتیویت را ندارند. شایع ترین باکتری که باعث گلودرد می شود، استرپتوکوک است. علائم آن شامل قرمزی و تورم حلق و وجود ترشحات چرکی بر روی لوزه هاست. اگر گلودرد باکتریایی درمان نشود، معمولا در عرض ۷ تا ۱۰ روز بهبود می یابد. درمان با آنتی بیوتیک باعث می شود که این مدت به ۲۴ ساعت کاهش یابد و آنتی بیوتیک از اکثر عوارض گلودردهای استرپتوکوکی جلوگیری می کند.

● عوارض گلودردهای استرپتوکوکی
عوارض ناشی از گلودرد استرپتوکوکی خیلی کمتر از آن چیزی است که تصور می شود. از این عوارض می توان از تب روماتیسمی، آبسه دور لوزه ( پری تونسیلار) و گلومرولونفریت نام برد.
آبسه دور لوزه در کمتر از یک درصد کسانی که بعد از گلو درد استرپتوکوکی از آنتی بیوتیک استفاده کرده اند دیده می شود. فرد مبتلا به آبسه دور لوزه ظاهر بدحالی دارد، حالت حرف زدنش مثل حالتی است که سیب زمینی داغ در گلویش گیر کرده باشد، اطراف لوزه متورم است و زبان کوچک به سمت مقابل رانده شده است. سونوگرافی داخل دهانی روش تشخیصی مناسبی برای آبسه دور لوزه است. درمان آن آنتی بیوتیک وریدی و تخلیه کردن آبسه به روش جراحی است. تب روماتیسمی یکی دیگر از عوارض نادر بعد از گلودردهای استرپتوکوکی است. در بیماری که به دنبال گلودرد چرکی دچار درد و تورم مفاصل، ندول های زیر پوستی و صداهای اضافی قلبی می شود باید به تب روماتیسمی فکر کرد.

دکتر محمدحسن عامری
متخصص گوش، حلق و بینی